ΑΕΚ: Όταν η Ένωση “δίδαξε” το μπάσκετ στην Ελλάδα…

 Το βράδυ της 4ης Απριλίου του 1968, σαν σήμερα δηλαδή, η ΑΕΚ επικρατεί στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο της Σλάβια Πράγας με 89-82 στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, γίνεται η πρώτη ελληνική ομάδα, η οποία κατακτά ευρωπαϊκό τίτλο στο μπάσκετ και… βαφτίζεται «Βασίλισσα» της Ευρώπης

Μια τέτοια μέρα, σαν σήμερα, 54χρονια πριν, η κορυφή της Ευρώπης ντύνεται στα κιτρινόμαυρα καθώς η ομάδα μπάσκετ της ΑΕΚ κατακτά, στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο, το Κύπελλο Κυπελλούχων απέναντι στην φοβερή και τρομερή, Σλάβια Πράγας, με σκορ 89-82 και…αλλάζει τα δεδομένα του ελληνικού μπάσκετ.

Ομάδα με…“άστρο”

Εκείνη η ομάδα του ’68 με προπονητή τον Νίκο Μήλα μόνο τυχαία δεν ήταν. Είχε στο δυναμικό της τους Γιώργο Τρόντζο , Γιώργο Αμερικάνο, Λάκη Τσάβα, Αντώνη Χρηστέα, Στέλιο Βασιλειάδη, Χρήστο Ζούπα, Νίκο Νεσιάδη, Αντρέα Δημητριάδη, Αίαντα Λαρεντζάκη και Πέτρο Πετράκη. Μιλάμε δηλαδή για μια ομάδα “γεμάτη” Ελλάδα.

Και τι εννοώ μόνο τυχαία δεν ήταν; Εννοώ ότι πέρα από το ταλέντο των παικτών, το οποίο δεν το λες και μικρό, η ΑΕΚ ήταν μια ομάδα πολύ δουλεμένη,  η οποία  άρχισε να έχει αποτελέσματα 6 χρόνια πριν με αποκορύφωμα της…το έπος του ’68.

Το σπουδαίο λοιπόν κατόρθωμα της νύχτας της 4ης Απριλίου του 1968 μόνο τυχαίο δεν ήταν. Το πράγμα όπως προείπαμε είχε να αρχίσει να φαίνεται χρόνια πριν…Αρχής γενομένης; Το πρώτο από τα τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα που ακολούθησαν, του 1962/63 με τους Γιώργο Αμερικάνο, Στέλιο Βασιλειάδη, Αία Λαρεντζάκη, Λάκη Τσάβα και Αντώνη Χρηστέα να βρίσκονται ήδη στην ομάδα. Την αμέσως επόμενη χρονιά έρχονται στην ομάδα δύο παίκτες, οι οποίοι έχουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τις επιτυχίες που ακολούθησαν. Ο λόγος…για τους Χρήστο Ζούπα και Γιώργο Τρόντζο. Λίγο αργότερα, τις σεζόν 1964/65 και 1965/1966 έρχονται και ευρωπαϊκές διακρίσεις… Τότε συναντάμε στην ομάδα και τους Πέτρο Πετράκη και τον 18χρόνο, εκείνη την εποχή, Νίκο Νεσιάδη. Η Ένωση καταφέρνει να φτάσει μέχρι και τα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, δύο χρονιές μετά το πρωτάθλημα του 1962/63, ενώ την αμέσως επόμενη σεζόν οι “κιτρινόμαυροι” θα δώσουν το παρόν για πρώτη φορά στην ιστορία τους σε Final Four του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Εκεί γνώρισαν βαριά ήττα από την Σλάβια Πράγας 103-73 στον ημιτελικό και στον μικρό τελικό λύγισαν απέναντι στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας με σκορ 85-62. Οι απανωτές επιτυχίες της Ένωσης σταματάνε αλλά για…λίγο την σεζόν 1966/1967 καθώς χάνει το πρωτάθλημα από τον Παναθηναϊκό και πλέον θα αγωνίστει στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Όπως λένε όμως όλα για κάποιο λόγο γίνονται.

Εμβληματικός…Γιώργος Μόσχος

Ναι… έπαιξε η ΑΕΚ την σεζόν 1965/1966 στους “4” του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, πολλοί όμως δεν θυμούνται την χρονιά αυτή ευχάριστα. Ο λόγος; Η απώλεια του Γιώργου Μόσχου, μια από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες που φόρεσαν τα κιτρινόμαυρα.

Ο παίκτης της Ένωσης στο ημίχρονο του ημιτελικού απέναντι στην Σλάβια Πράγας αποκάλυψε στους συμπαίκτες του πως έχει καρκίνο. Παρ’ όλα αυτά ταξίδεψε με την ομάδα και πάλεψε για έναν και μόνο σκοπό…την ευρωπαϊκή διάκριση, αψηφώντας τα πάντα. Συγκλονίζουν τα λόγια που ακούγονται στην ταινία «1968», μια ταινία αφιέρωμα στο τεράστιο ευρωπαϊκό επίτευγμα της ΑΕΚ, από τον ηθοποιό που ενσαρκώνει τον παίκτη «Θέλω να παίξω αλλά δεν έχω άλλες δυνάμεις». Ο αγώνας τελειώνει η Ένωση δέχεται βαριά ήττα με 30 πόντους ωστόσο λίγο ενδιέφερε τους πάντες η ήττα εκείνη την στιγμή.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του ’66, ο Γιώργος Μόσχος έφυγε από την ζωή βυθίζοντας στο πένθος την κιτρινόμαυρη οικογένεια.

Η πορεία προς …την κορυφή

Η χρονιά 1967/1968 ξεκινάει με την ΑΕΚ να αγωνίζεται πλέον στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Στον πρώτο γύρο της διοργάνωσης δεν αντιμετώπισε κάποιο αντίπαλο και έτσι χωρίς αγώνες βρέθηκε κατευθείαν στην επόμενη φάση. Εκεί βρήκε απέναντι της την Ισπανική Κας Βιτόρια, όπου πέρασε στον επόμενο γύρο με σχετική άνεση παρά την ήττα της με 82-72 στον πρώτο εκτός έδρας αγώνα καθώς στην ρεβάνς με έναν εκπληκτικό Αμερικάνο(41 πόντους) συνέτριψε την αντίπαλο της με 85-65.

Στα προημιτελικά την περίμενε η βελγική Ροαγιάλ Κατρ, με τα πράγματα εδώ να δυσκολεύουν . Παρά την άνετη επικράτηση στον πρώτο αγώνα υπέρ της Ένωσης με 76-54 , στον δεύτερο αγώνα ωστόσο οι κιτρινόμαυροι βρέθηκαν πίσω στο σκορ με 74-52, ισοφαρίζοντας το σκορ του πρώτου προημιτελικού. Λίγο πριν το τέλος πάραυτα ανέλαβαν δράση ο Στέλιος Βασιλειάδης και Αίαντας Λαρεντζάκης. Ο πρώτος με δύο βολές ανέβασε το δείκτη του σκορ στο 74-54 ενώ ο τελευταίος ήταν αυτός που σταμάτησε την τελευταία επίθεση των Βέλγων στέλνοντας την ελληνική ομάδα σε άλλο ένα Final Four.

Εκεί αντιμετώπισε την πολύ δυνατή Ίνις Βαρέζε. Στο πρώτο παιχνίδι γνώρισε την ήττα με 78-60, στον επαναληπτικό ωστόσο με πρωταγωνιστή τον συνήθη ύποπτο, Γιώργο Αμερικάνο, ο οποίος σημείωσε 31 πόντους, επικράτησε με 72-52 και μετά…τελικός.

Και…ο θρίαμβος

Δεν είναι πλέον ψέμα η ΑΕΚ είναι στον τελικό. Αντίπαλος ; Η Σλάβια Πράγας. Έδρα του τελικού; Το Παναθηναϊκό Στάδιο και όχι μετά από κλήρωση όπως ορίζει ο κανονισμός. Οι άνθρωποι της ΑΕΚ έπειτα από ταξίδι στην Τσεχία πρότεινε στους ανθρώπους της ομάδας να διεξαχθεί ο τελικός στην Αθήνα, με την προϋπόθεση πως όλα τα έξοδα της Τσεχικής ομάδας θα είναι πληρωμένα και παράλληλα τα έσοδα από τις αγορές εισιτηρίων του αγώνα θα αποδοθούν σ’ αυτούς. Η απάντηση της αντιπάλου της Ένωσης ; Φυσικά, θετική. Δεν είχε περάσει και πολύ καιρός, μόλις δύο χρόνια, από την συντριβή με 30 πόντους στον ημιτελικό του Μιλάνο, οπότε πίστευαν θα συμβεί κάτι ανάλογο. Η αλαζονεία όμως δεν τους βγήκε σε καλό…

Η ημέρα του τελικού έφτασε και παρά τους περιορισμούς της Χούντας, η οποία σε λίγες μέρες θα συμπλήρωνε 1 χρόνο ζωής στην χώρα μας, 50.000 εισιτήρια τυπώθηκαν για λογαριασμό του αγώνα, μέσα στο στάδιο θα βρεθούν ωστόσο 80.000 θεατές, Ολυμπιακοί, Παναθηναϊκοί δεν είχε σημασία, όλη η Ελλάδα εκείνη την ημέρα ήταν ΑΕΚ. Ένας αριθμός μάλιστα , ρεκόρ για την εποχή. Ο αγώνας αρχίζει και η ΑΕΚ έχοντας το πάνω χέρι και καταθέτοντας στον αγωνιστικό χώρο ψυχή καταφέρνει και παίρνει δύσκολα αλλά το παίρνει το πρώτο ημίχρονο με σκορ 47-38. Στο δεύτερο ημίχρονο παρά την αποβολή του Ζούπα εξακολούθησε να είναι αυτή το αφεντικό και με σκορ 89-82 γράφει ιστορία και κερδίζει τον αγώνα. Είναι πλέον γεγονός η ΑΕΚ είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης

Και μετά; Το χάος…Το γήπεδο «σείεται», οι Έλληνες βγαίνουν στους δρόμους να πανηγυρίσουν ενώ οι παίκτες της ΑΕΚ δακρυσμένοι δείχνουν τον ουρανό. Ο λόγος; Ο Γιώργος Μόσχος. Μπορεί να μην ήταν εκεί μαζί τους αλλά ήταν σαν να ήταν. Αυτό που ήθελε πολύ πριν 2 χρόνια ο αδικοχαμένος παίκτης και τελικά δεν κατάφερε, την ευρωπαϊκή διάκριση δηλαδή, το είχαν πετύχει πλέον οι συμπαίκτες του. Και φυσικά δεν θα μπορούσε ο τίτλος αυτός να μην αφιερωθεί στον πρώην αρχηγό των κιτρινόμαυρων. Και έτσι και έγινε.

Αναλυτικά οι πόντοι στον μεγάλο τελικό:

ΑΕΚ: Αμερικάνος 29, Τρόντζος 24, Χρηστέας 4, Τσάβας 5, Ζούπας 10, Λαρεντζάκης 4 , Βασιλειάδης 13

 ΣΛΑΒΙΑ ΠΡΑΓΑΣ: Αμέρ, Ρουζίσκα 21, Ζίντεκ 31, Κρίβι, Τόμασεκ 2, Κονοπάσεκ, Μπαρόχ 12, Μίφκα 16

«Κερδίσαμε γιατί  δεν μπορούσαμε να χάσουμε»

Μια από τις φράσεις που μας έχει μείνει από την ταινία του Τάσου Μπουλμέτη που κυκλοφόρησε το 2018, «1968», ταινία όπως προείπαμε αφιέρωμα σε εκείνο το έπος του ’68 , είναι αυτή του  Νίκου Μπαμπανικολό «Κερδίσαμε γιατί δεν μπορούσαμε να χάσουμε» καθώς  είναι ίσως η πιο «εύστοχη» για να περιγράψει εκείνη την ΑΕΚ, την ομάδα που είδαμε να αγωνίζεται σε εκείνο τον τελικό.

Δεν γινόταν να χάσουν οι παίκτες για τους 80.000 θεατές στο γήπεδο, για την ομάδα, γιατί είχε η ομάδα ραντεβού με την ιστορία, για τον Γιώργο Μόσχο, που χάθηκε άδικα. Για όλα αυτά και άλλα τόσα…

ΜΑΝΟΥΣΌΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ